نوعی اختلال به نام “دستکاری کردن وسواسی ضایعات پوست یا Excoriation” که همچنین با نام “کندن مزمن پوست یا Dermatillomania” شناخته میشود، دربرخی افراد وجود دارد که این اختلال رفتاری به نوعی اختلال فکری-اجباری شناخته شده است.
نشانه ها و علائم اختلال دستکاری کردن جوش
انواع وسواس نشانه های مشترکی دارند که بروز افکار وسواسی و ناتوانی فرد در کنترل و سرکوب آنها یکی از این علائم مشترک است.
اما بارز ترین مشخصه اختلال دستکاری کردن جوش، دستکاری مکرر پوست در شرایط مختلف است که این عمل مشکلات متعددی را در روند معمولی زندگی افراد در ارتباط با همسالان، پیشرفت شغلی و تحصیلی و همچنین عملکرد روزانه به همراه دارد.
بروز دوره های متناوب کندن جوش که منجر به آسیب به بافت پوست می شود، از دیگر راه های تشخیص این اختلال است.
همچنین یکی دیگر از علائم این است که فرد تلاش زیادی برای جلوگیری از کندن جوش میکند و اقداماتی زیادی در این زمینه نظیر کوتاه کردن بیش از حد ناخن، انجام میدهد ولی موفق نمیشود.
زمانی میتوان وسواس دستکاری کردن جوش را تشخیص داد که علت پزشکی مانند بیماری های پوستی یا بیماری های روانی مانند اسکیزوفرنی وجود نداشته باشد.
بیماران مبتلا به اختلال دستکاری کردن جوش تنش زیادی برای کندن جوش خود احساس میکنند و وسوسه انجام این عمل به سراغشان می آید و بلافاصله پس از کندن جوش احساس لذت ، آرامش و رهایی از تنش میکنند.
این اختلال در هر فرد شدت متفاوتی دارد و برای همه یکسان نیست
به طور مثال در برخی افراد به قدری شدید است که فرد ساعت ها بدون توقف جوش های خود را دستکاری میکند و برای اینکار از فشار ناخن، انگشت و یا هرنوع جسم تیز مانند تیرکومدون یا سوزن های بهداشتی و غیر بهداشتی استفاده کند.
اختلال دستکاری کردن جوش از چه زمانی شروع میشود؟
اختلال دستکاری کردن جوش معمولا همزمان با شروع بلوغ یا بعد از آن شروع میشود البته گاهی ممکن از در سنین بالاتر (۳۰-۴۵) شروع شود، بستگی به سبک زندگی هر فرد دارد.
دلایل بروز اختلال دستکاری کردن جوش
وسواس کندن جوش دلایل متعددی دارد که با شناسایی ورفع آنها میتوان به درمان نزدیک تر شد.برخی علل به شرح زیر است:
- اختلال همایند: یکی از دلایل ابتلا به این اختلال، اختلالات همایندی است که فرد با آنها دست و پنجه نرم می کند. اختلالاتی همچون وسواس فکری-عملی، اضطراب و افسردگی میتوانند علت زیربنایی و زمینه ساز بروز وسواس کندن جوش باشند.
- خشم وتنفر: در نظریه روانکاوی، علت بروز پدیده کندن جوش خشم و تنفر فرد نسبت به وقایع و اطرافیان ذکر شده است، به این معنا که فرد خشم خود را با کندن جوش هایش نشان میدهد و پس از آن احساس آسودگی میکند.
- عدم کنترل استرس: ناتوانی در مدیریت استرس و تنش ها عامل دیگری در بروز وسواس کندن جوش است؛ اغلب کسانی که به این اختلال مبتلا هستند نمیتوانند استرس و هیجانات خود را به شیوه سالم کنترل کنند به همین خاطر به رفتارهایی مثل کندن جوش روی می آورند.
- افزایش دوپامین: یکی دیگر از علل ابتلا به این نوع وسواس افزایش دوپامین در بدن است که به دنبال مصرف افراطی موادی همچون شیشه و کوکائین پدید میآید.مصرف این گونه مواد باعث میشود فرد احساس کند چیزی زیر پوستش راه میرود و با کندن جوش ها یا پوستش تلاش میکند تا این حس را از بین ببرد.
- روند رشد اختلال:این وسواس فکری در مراحل اولیه باعث ایجاد لذت ورضایت هنگام تخلیه جوش میشود و در مرحله بعد تبدیل به یک عادت و بدون لذت بردن میشود. در مرحله بعد این وسواس شدت گرفته و تبدیل به رفتاری اجباری و آزاردهنده میشود.
لازم به ذکر است که به لحاظ علمی، کندن و دستکاری کردن جوش ها هیچ کمکی به روند درمان جوش نمیکند و فقط طول درمان را بیشتر و سختتر میکند
راهکارهای رهایی از اختلال دستکاری کردن جوش
یکی از روشهای مؤثری که جهت درمان وسواس کندن جوش از جانب متخصصان ارائه میشود، روش وارونهسازی عادت است که در آن تلاش میشود عادت کندن جوش را با عادت دیگری جایگزین کنند.
یکی دیگر از روش های درمان rTMS است که این روش را تنها میتوان با تشخیص پزشک متخصص انجام داد و عوارضی مانند عوارض استفاده از دارو ها را به دنبال ندارد.
۲- از بین بردن عوامل استرس زا: استفاده از روشها و راهکارهای کنترل استرس از اصول اولیه درمان این نوع وسواس به شمار میرود.
از آنجایی که علائم وسواس کندن جوش به دنبال بروز رویدادهای استرسزا هویدا میشوند، بسیار اهمیت دارد که فرد را با استفاده از روشهای مدیریت استرس از بروز این رفتار مصون داشت.
۳- استفاده از روش های درمان کلینیکال برای از بین بردن جوش: یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از اختلال کندن جوش این است که به طور منظم زیر نظر متخصص پوست و یا بیوتی تراپیست های حرفه ای باشید که با استفاده از کرم ها و دستگاه های پاکسازی پوست روند جوش زدن را کنترل کنند.
ما در هاتاکازا به شما کمک خواهیم کرد تا از بهترین و جدید ترین روش های درمان مشکلات پوستی برخوردار شوید.
۴- پذیرش خود با وجود تمام ایرادات پوستی: یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از بروز اختلال کندن جوش این است که خودمان و پوستمان را همانگونه که هست بپذیریم و به این موضوع آگاه باشیم که یکسری مسائل پوستی تحت کنترل ژن ها و محیط هستند و امکان تغییر آن ها وجود ندارد پس با تفکر وسواسی نباید آسیب بیشتری به بدن وارد کنیم.